Teraryum ile Tanışın

Teraryum, cam fanus içerisinde tasarlanan kapalı bitki ekosistemlerinin genel adıdır. Teraryumlar, tıpkı akvaryumlar gibi aktif sistemlerdir. İçerideki nem döngüsünün ve fotosentez dengesinin oluşabilmesi için kapalı kalmaları gerekmektedir.

Diğer bir tanımla teraryumlar, dünyadaki doğal ekosistemlerin minyatür taklitleridir. Tıpkı yeryüzünde olduğu gibi teraryumdaki canlı ve cansız çevrenin birbiri ile mükemmel bir ilişkisi vardır. Bu ilişki, karşılıklı alışverişe bağlıdır. Bu alışverişe engel olabilecek materyallerin teraryumda bulunması uzun vadede teraryumdaki ekosistemin çökmesine neden olur.

Teraryum doğru materyaller ve doğru bitkiler ile doğru bir yerleşimle kurulduktan sonra pek az bakım ihtiyacı olan bir sistemdir.

Teraryumun ışık ihtiyacı nedir? Teraryum nasıl sulanmalıdır? Teraryumdaki bitkiler nasıl budanmalıdır? Aşağıdaki bölümde bu soruların cevaplarını bulabilirsiniz.

Teraryum ışık ihtiyacı:

Teraryum için en kritik konulardan birisi ışık ihtiyacının doğru şekilde giderilmesidir.

Teraryuma güneş ışığı ile bakmayı tercih ediyorsanız, teraryumunuzu aydınlık fakat direkt güneş ışığı almayan bir noktaya yerleştirmelisiniz. Güneş ışığının direkt gelmesi teraryumda alg oluşmasına neden olur. Bunu taban bölgelerinde ya da fanusun iç yüzeyinde yeşil tabakalar halinde gözlemleyebilirsiniz. Bu durumla karşılaşırsanız fanusunuz fazla güneş ışığına maruz kalmış demektir, yerini değiştirmelisiniz.

Güneş ışığını doğru açıda ayarlamak zor olsa da, teraryuma bitki gelişimine uygun bir LED aydınlatma ile bakmak da bir o kadar kolaydır...

Bitkiye doğru gelişim desteğini verebilen LED Aydınlatma ürünümüze buradan ulaşabilirsiniz.

Aydınlatma neden önemlidir?

    • Bitkinin ihtiyacı olan doğru ışığı sağlamaktadır. Aydınlatması olan teraryumun güneş ışığına ihtiyacı yoktur. Bu sayede teraryumu güneş ışığı görmeyen bir yere de koyabilirsiniz.
    • Güneş ışığı mevsimler bir bütünlük içerisinde olsa da, hava şartlarına bağlı olarak değişkendir. Oysa teraryum rutini sever. Günün aynı zaman diliminde 6-8 saat açacağınız aydınlatma bitkinin fotosentez dengesini kolaylıkla oturtmasını, oksijen-karbondioksit dönüşümünün kusursuz hale gelmesini sağlar. Bu da teraryumun ömrünü uzatır.
    • Güneş ışığı teraryumun her bölgesine dokunur. Bu durum teraryumun su haznesi olan taban bölümünde uzun vadede alg oluşmasına sebep olabilir. Harici aydınlatma sadece tepeden ışık vererek bu ihtimali ortadan kaldırır.
    • Aydınlatma ürünün görselini bir üst seviyeye taşır.  Özellikle akşam saatlerinde aydınlatma açıkken teraryumun görüntüsü çok estetiktir.

    Teraryum su ihtiyacı:

    Kapalı sistem teraryumlar yılda ortalama 1 kez sulama isteyebilir. Bunun sebebi budama ihtiyacına bağlı olarak bir kaç ayda bir kapağın açılmasından kaynaklanan nem kaybıdır. Kapağı hiç hava geçirmeyen ve içerisindeki bitkilerin budanmadan kendi haline bırakılması tercih edildiği bir kapalı sistem teraryumun yıllarca sulanmaya ihtiyacı olmayacaktır.

    Teraryumun ponza taşları ile oluşturulmasını önerdiğimiz en alt katmanı, su haznesidir. Su seviyesini görebiliyor olmamız saksı bitkilerine göre avantaj ve bakım kolaylığı sağlar. Bu katmanda suyun kalmadığını ya da çok azaldığını görüyorsak teraryuma oda sıcaklığında içme suyu eklemeyliyiz.

    Teraryumun suyu yavaş yavaş eklenmeli, suyun taban sisteminden aşağı süzülmesi beklenmelidir. Sulama esnasında sulama için kullandığımız şişenin ağzına parmaklarımızla engel oluşturarak ya da su akışını fanusun iç camına çarptırarak su debisini azaltabiliriz. Böylece hem aniden çok miktarda su ekleme riskini azaltır hem de suyun şiddetle teraryuma düşerek tasarımımıza zarar vermesini engellemiş oluruz.

    Teraryum budama ihtiyacı:

    Kapalı sistem teraryumlarda bol nem seven bitki türleri kullanılmalıdır. Seçilen bitkinin hızlı büyüyen bir tür olması ise budama ihtiyacını sıklaştıracağı için tercih sebebi olmayacaktır.

    Fittonia, ficus ginseng bonsai, tül kuşkonmaz ve bazı yosunlar bu anlamda uygun türlerdir. Örneğin kurdele bitkisi nem sevmesi anlamında uygun gibi görünse de, çok hızlı büyüdüğü için kapalı sistemlerde hızlıca fanus hacmini kaplayacaktır.

    Teraryumdaki bitkinin budanma ihtiyacı, bitkinin türüne göre farklılık gösterse de; genel anlamda aydınlatmaya çok yaklaşmış dalların aşırı ısı ve ışığa maruz kalmalarından ötürü kısa zamanda sararacak olmasından ötürü budanarak kısaltılması bitki açısından sağlıklıdır.

    Özellikle ficus ginseng bonsai kullandıysanız iki ayda bir budama bitkinin hoşuna gidecek, boydan kısaltılan bitki enine gelişim sürdürerek bonsai formunu korumaya devam edecektir.

    Bitkilerinizi budamaktan korkmayın. Budamayı kopararak değil, iyi kesen bir makasla yapın. Yaprakları, dal ile tam birleştiği yerden dalın açısına paralel olarak kesin. Koparılarak budanan bitki, koparıldığı noktada oluşan hasarı iyileştirmek için bu bölgeye enerji harcar. Oysa kesilerek budanan bir bitkinin bu noktayı iyileştirmesi çok daha kolaydır.

    Adaptasyon süreci nedir? Neden önemlidir?

    Bir ekosistem kurduğumuzda, içindeki canlı-cansız çevrenin etkileşiminin yerleşmesi zaman alacaktır. Nasıl ki evimizi yeni bir adrese taşıdığımızda bu yeni çevreyi öğrenip, yeni ilişkiler kurmamız bir vakit alıyorsa, teraryumdaki elementler için de benzeri geçerlidir.

    İçerisinde canlı olan sistemler, elektronik sistemler gibi tuşa bastığınız anda tam performans çalışmaya başlayamazlar.

    Teraryumunuzu kurduktan sonra içerisindeki düzenin yerleşik hale gelmesi 1 ayı bulacaktır. Bu süreçte bitkilerinizi gözlemleyin. Adaptasyon esnasında bitkileriniz kısmi fire verebilir, bu normaldir. Solmakta olan yapraklar, dökülen yapraklar görürseniz bunları budayın ve teraryumdan çıkarın.

    Yosun kullandıysanız ve yosunlarda bölgesel sararlamar söz konusu ise, parmaklarınızın tersi ile hafif baskı uygulayarak yosunların taban ile temasını arttırın. Yosunlara sprey ile su vererek tabana iyice entegre olmalarını sağlamayı deneyin. Tüm bunlara rağmen adaptasyon süresi sonunda bazı bölgelerde yosun kayıpları görüyorsanız bu bölgedeki yosunu teraryumdan çıkarabilir, bu bölgeye taze yosun ekleyebilirsiniz.

    Adaptasyon süresi, yosun ve bitkilerin sisteme tam entegre olduğunu görmek, gözlemlemek ve teraryumu kendi akışına bırakmadan önce her şeyin yolunda olduğunu garanti altına almak için önemli bir süreçtir. Ayrıca bitkilerinizi ve teraryumunuzu daha yakından tanımak, hassas noktalarını ve ihtiyaçlarını anlamak için size güzel bir kapı açar.

    Adaptasyon sürecini sağlıklı şekilde atlatmış teraryumdaki bitkiler artık yeni ortamına alışmıştır. Bu süreç sonunda artık teraryumunuzu tamamen kapatıp, ekosistemi kendi akışına bırakabilir; bitkilerin bu cam fanus içerisinden tüm güzelliklerini size sunmalarına tanık olabilirsiniz.